ಭೂಮಿ ಇಗೆ ಮೂಲವನ್ನು ವಿಕ್ಷಿಸಿ

{{ಗ್ರಹ Infobox/ಭೂಮಿ}}

== ಇತಿವೃತ್ತ ==
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಭೂಮಿಯು [[:en:Age of the Earth|೪೬೦ಕೋಟಿ ವರ್ಷ]]ಗಳ ಹಿಂದೆ ರೂಪು ಗೊಂಡಿತು.<ref>G.B. Dalrymple, 1991, "The Age of the Earth", ''Stanford University Press'', California, ISBN 0-8047-1569-6.</ref>   ಭೂಮಿಯ [[ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹ]]ವಾದ [[ಚಂದ್ರ]] ಅದರ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ನಂತರ, ಸುಮಾರು ೪೫೩ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು.
== ಖಗೋಳದ ದೂರ ಮಾನ ==
*[[ಸೂರ್ಯ]]ನಿಂದ '''ಸರಾಸರಿ ದೂರ-149,597,887.5 ಕಿ.ಮೀ. (1.000 000 112 4 ಖಗೋಳ ಮಾನ''')ಇದನ್ನು [[ಸೌರವ್ಯೂಹ]]ದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಈ ದೂರವನ್ನು 1 ಖಗೊಲ ಮೂಲಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವರು.ಅದನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಲು 15,00,00,000=15 ಕೋಟಿ ಕಿ.ಮೀ.ರನ್ನು 1 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖಗೋಲ ಮೂಲಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವರು.  150000000&nbsp;km = 1AU = 1 [[:en: Astronomical unit|Astronomical Unit]].

== ಪರಿಚಯ == 
[[File:EarthRender.png|thumb|EarthRender]]

*ಭೂಮಿಯ [[:en:Crust (geology)|ಚಿಪ್ಪು]] ಹಲವು [[:en:tectontex|ಫಲಕ]]ಗಳಾಗಿ ಒಡೆದಿದೆ.  ಈ ಭೂಫಲಕಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಅತ್ತಿಂದಿತ್ತ ಅಸ್ತೆನೋ ಗೋಳದ ಮೇಲೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ.  ಭೂಮಿಯ ಒಳಭಾಗವು ಇನ್ನೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಮೇಲಿನ ಪದರ ಚಿಪ್ಪು. ಇದು ಸಿಲಿಕ -ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂನಿಂದಾದ ಹೊರಪದರ,, ಸಿಲಿಕ-ಮೆಗ್ನೇಸಿಯಂನಿಂದಾದ ಕೆಳಪದರದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಖಂಡದ ಕೆಳಗೆ ಚಿಪ್ಪು ಹೆಚ್ಚು ಮಂದವಿದೆ.
* ಆದರೆ ಸಾಗರದಡಿಯಲ್ಲಿ ತೆಳುವಾಗಿದೆ. [[:en:Mantle (geology)|ಕವಚ]]ವು ಅರೆಘನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಲೋಹಗಳ ಭಂಡಾರವಿದು. ಭೂಗರ್ಭವು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ನಿಕ್ಕಲ್ ನಿಂದ  ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದೆ. ಭೂಮಿಯ [[:en:magnetic field|ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರದ ನೆಲೆ ಇದು.]]  ಜೀವಸಂಕುಲಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಕಾರಣದಿಂದ ಭೂಮಿಯ [[:en:Earth's atmosphere|ವಾಯುಮಂಡಲದ]] ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿವೆ. 
* ಈ ಜೀವ ಸಂಕುಲಗಳು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪರಿಸರ ಅಸಮತೋಲನವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ.  ಮೇಲ್ಮೈನ ಸುಮಾರು ೭೧% ಭಾಗವು ಉಪ್ಪು ನೀರಿನ [[ಸಾಗರ]]ಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ; ಉಳಿದ ಮೇಲ್ಮೈಯು ಭೂಖಂಡಗಳು ಮತ್ತು ದ್ವೀಪಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ನಡುವೆ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿನಿಮಯ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಜರಗುತ್ತವೆ.  
*ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದೆಂದೇ ಹೇಳಬಹುದಾದ ಚಂದ್ರನ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ [[:en:tide|ಉಬ್ಬರವಿಳಿತ]]ಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.  ಹಲವಾರು ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತಗಳು ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣ ವೇಗವನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿವೆ.  ಭೂ ಇತಿಹಾಸದ ಮೊದಲ ಭಾಗದಲ್ಲಿ  [[ಧೂಮಕೇತು]] ಅಪ್ಪಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಸಾಗರಗಳು ಉದ್ಭವವಾದವು ಎಂಬುದು ಒಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ.
* ನಂತರದ [[ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹಗಳ]] ತಾಡನೆಯಿಂದ ಮೇಲ್ಮೈ ಸಾಕಷ್ಬು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ  ಉಂಟುಮಾಡಿರಬಹುದು. ಓರೆಗೊಂಡ ಭೂ ಕಕ್ಷೆ  ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ [:en:Milankovitch cycle ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈನ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹಿಮದಲ್ಲಿ ಹೊದಿಸಿದ [[ಹಿಮಯುಗ]]ಗಳಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದಿರಬಹುದು.

== ಇತಿಹಾಸ ==
*ಲಭ್ಯವಿರುವ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ಗ್ರಹದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮರುರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.  ಸುಮಾರು ೪೬೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಗ್ರಹಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಭೂಮಿಯು [[:en:solar nebula|solar nebula]] ನೀಹಾರಿಕೆಯಿಂದ ಉದ್ಭವವಾಯಿತು.  ಭೂಮಿಯು ಪ್ರಸ್ತುತದ ಅರ್ಧ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಗ ವಾಯುಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ನೀರು ಮತ್ತು ನೀರಾವಿಗಳು ಶೇಖರವಾಗತೊಡಗಿದವು.  
*ನೀರಿನ ಅಂಶ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ದ್ರವರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯು ಘನರೂಪಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು.  ಇದರ ಸ್ವಲ್ಪ ನಂತರವೇ ಚಂದ್ರ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು.  ಇದು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದಷ್ಟು ಗಾತ್ರದ [[:en:Theia (planet)|ಥೀಯ]] ಎಂಬ  ಕಾಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಾಡಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೈದಳೆದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ.  ಭೂಮಿಯ ಒಳಭಾಗದಿಂದ ಹೊರಬಂದ ಅನಿಲಗಳು ಮತ್ತು [[:en:Volcano|ಅಗ್ನಿಪರ್ವತ]]ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಆದಿಮ ವಾಯುಮಂಡಲವು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು;  
*[[ಧೂಮಕೇತು]]ಗಳಿಂದ ಬಂದ ಮಂಜು ಮತ್ತು ಸಾಂದ್ರೀಕರಿತವಾಗುತ್ತಿದ್ದ [[:en:water vapor|ನೀರಾವಿ]]ಗಳಿಂದ, [[:en:Origin of the world's oceans|ಮೊದಲ ಸಾಗರಗಳು]] ರೂಪುಗೊಂಡವು.<ref>A. Morbidelli ''et al'', 2000, "[http://adsabs.harvard.edu/abs/2000M&PS...35.1309M Source Regions and Time Scales for the Delivery of Water to Earth]", ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 35, no. 6, pp. 130920.</ref>  ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಬಲವಾದ ರಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆ  ಜರುಗಿ ಜೀವಾಧಾರವಾದ ಕಾರ್ಬನ್ ಮೈದಳೆಯಿತು.  ಮುಂದೆ ಇದೇ  ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ಎಡೆಗೊಟ್ಟು  ೫೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಜೀವಿಯು ಉಗಮವಾಯಿತು. *ಭೂವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಲವನ್ನು ಆದಿಜೀವಿಕಲ್ಪ  ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>W. Ford Doolitte,  "Uprooting the Tree of Life", ''Scientific American'', Feb. 2000.</ref> ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಳದರ್ಜೆಯ ಸಸ್ಯವಾದ ಪಾಚಿ ಮೈದಳೆಯಿತು. [[ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ]]ಯಿಂದ ಸೂರ್ಯನ ಶಕ್ತಿಯ ನೇರ ಶೇಖರಣೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು;  ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದ [[ಆಮ್ಲಜನಕ]]ವು ವಾಯುಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಶೇಖರವಾಗಿ [[:en:ozone layer|ಓಜೋನ್ ಪದರ]]ವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು.
*ದೊಡ್ಡ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಕೋಶಗಳ ಸಂಘಟನೆಯು [[:en:eukaryotes|ಯೂಕ್ಯಾರಿಯೋಟ್]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ [[:en:endosymbiotic theory|ಸಂಕೀರ್ಣ ಕೋಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ]]ಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.  ಗುಂಪಾಗಿದ್ದ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನೈಪುಣ್ಯತೆ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ನಿಜವಾದ ಬಹುಕೋಶ ಜೀವಿಗಳು ರೂಪುಗೊಂಡವು.  
*ಅಪಾಯಕಾರಿ [[ಅತಿನೇರಳೆ]] ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಓಜೋನ್ ಪದರವು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ನಂತರ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿಕಾಸವಾಗತೊಡಗಿದವು. ಭೂಚಿಪ್ಪು ಮತ್ತು ಮೇಲಿನ ವಾಯುಗೋಳ ಸ್ಥರೀಕರಣಗೊಳ್ಳಲು ಸುಮಾರು ನೂರು ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಅಂದಾಜು. ಕೋಟ್ಯಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯ ನಿರಂತರ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಭೂಖಂಡಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತ ಮತ್ತೆ ಛಿದ್ರಗೊಳ್ಳುತ್ತ ಬಂದಿವೆ. 
===ಭೂಖಂಡಗಳ ಚಲನೆ===
*ಸದಾ ಚಲನಶೀಲವಾದ ಈ ಭೂಫಲಕಗಳು ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡವೆಂದರೆ ಇವು ಖಂಡಗಳನ್ನೇ ಹೊತ್ತು ಸರಿದಾಡಬಲ್ಲವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯವನ್ನು ಇಂಡೋ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಫಲಕ ಹೊತ್ತು ಸರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸುಮಾರು ೨೨೫ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರತ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ, ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ ಒಂದುಗೂಡಿದ್ದವು. ಅದನ್ನೇ ಗೊಂಡ್ವಾನ ಮಹಾಖಂಡವೆಂದು ಈಗ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
*ಹಾಗೆಯೇ ಯೂರೋಪು, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ, ಏಷ್ಯದ ಬಹುಭಾಗ ಒಂದುಗೂಡಿದ್ದವು. ಅದಕ್ಕೆ ಲಾರೇಷ್ಯ  ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ನೀಡಿದರು. '''ಖಂಡಗಳು ಸರಿದು ೬.೫ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇಂದಿನ ಸ್ಥಿತಿ ತಲಪಿವೆ ಎಂಬುದು ಖಂಡಗಳ  ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವವರವಾದ.ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ ಖ್ಯಾತಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಖ್ಯಾತ ಪವನವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಭೂಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿ ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ವೆಗೆನರ್ (೧೮೮೦-೧೯೩೦)ಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ.''' 
*ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧಾನಂತರ ಸಾಗರ ವಿಜ್ಞಾನ ಹೆಚ್ಚು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಖಂಡಗಳ ಅಲೆತದ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಸಾಗರ ತಳದಲ್ಲಿ ಪುರಾವೆಗಳು ಲಭ್ಯವಾದವು. ಈಗಿನ ತಿಳಿವಿನ ಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲ ಅದು ಖಂಡಗಳ ಸರಿತವಲ್ಲ ಬದಲು ಖಂಡಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತ ಶಿಲಾಫಲಕಗಳ ಸರಿತ.ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದನ್ವಯ ಸಾಗರ ತಳದ ಸ್ವರೂಪ, ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ಹಂಚಿಕೆ, ಭೂಕಂಪನಗಳ ತೀವ್ರತೆ, ಪರ್ವತಗಳ ಉಗಮ ಮುಂತಾದ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು  ಅತ್ಯಂತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಬಹುದು.<ref>J.B. Murphy, R.D. Nance, "ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವನ್ನು ಫಲಕ ಸಂರಚನೆ ಎಂದು ಕರೆದಿದೆ. [http://scienceweek.com/2004/sa040730-5.htm How do supercontinents assemble?]", ''American Scientist'', vol. 92, pp. 32433.</ref>
*ಸುಮಾರು ೭೫-೫೮ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತೀವ್ರವಾದ [[:en:Glacier|ಹಿಮನದಿ]]ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಭೂಮಿಯ ಬಹುತೇಕ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಹಿಮದ ಪದರದಲ್ಲಿ ಹೊದೆಸಿದ್ದವು ಎಂದು ೧೯೬೦ ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಶಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಈ ವಾದವನ್ನು "[[:en:Snowball Earth|ಹಿಮದ ಉಂಡೆ ಭೂಮಿ]]" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.  ಬಹುಕೋಶ ಜೀವಿಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿ ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾಡಿದ [[:en:Cambrian explosion|ಕೇಂಬ್ರಿಯನ್ ಸ್ಫೋಟ]]ದ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಮುನ್ನ ಈ ಹಿಮ ಯುಗವು ಘಟಿಸಿದ್ದರಿಂದ  ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಸಕ್ತಿ ಇದೆ.<ref>J.L. Kirschvink, 1992, "Late Proterozoic Low-Latitude Global Glaciation: The Snowball Earth", ''The Proterozoic Biosphere'', pp 5152.</ref>
*ಸುಮಾರು ೫೩.೫ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ [[:en:Cambrian explosion|ಕೇಂಬ್ರಿಯನ್ ಸ್ಫೋಟ]]ದ ನಂತರ ಇದುವರೆಗೆ ಐದು [[:en:Extinction event|ದೊಡ್ಡ ಅವನತಿ]]ಗಳು ಅಂದರೆ ಜೀವಿಗಳ ಉತ್ಪಾಟನೆ  ನಡೆದಿವೆ.<ref>D. Raup & J. Sepkoski, 1982, "Mass extinctions in the marine fossil record", ''Science'', vol. 215, pp. 150103.</ref>  ಸುಮಾರು ೬.೫ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆದ ಕೊನೆಯ ಅವನತಿಯು ಬಹುಶಃ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಉಲ್ಕೆಯು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದಾಗ ಉಂಟಾಯಿತು.  
*ಈ ಅವನತಿಯಿಂದ (ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲದ) [[ಡೈನೊಸಾರ್]]ಗಳು ಮತ್ತಿತರ ದೊಡ್ಡ ಸರೀಸೃಪಗಳು ನಾಶವಾದರೂ, [[ಸ್ತನಿ]]ಗಳಂಥ ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ಜೀವಿಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡವು. ಕಳೆದ ೬.೫ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತನಿಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿ ವಿಕಾಸವಾಗಿವೆ. ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತು ಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರೈಮೇಟ್ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ ವಾನರ ಮುಂದೆ ವಿಕಾಸವಾಗಿ ಎರಡು ಕಾಲುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತುಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಿತದ್ದೇ ಆದಿಮಾನವನ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಎಡೆಕೊಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಮಾನವವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿರುವ ತಜ್ಞರು ನಿರ್ವಿವಾದವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. *ಇದರ ಹಿಂದೆಯೇ ಉಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಮಿದುಳು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ವಾನರರೂಪಿ ಮಾನವ ಮತಿವಂತನಾಗಿ ಹೋಮೋಸೇಫಿಯನ್ ಆದದ್ದು ಭೂಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೋಚಕ ಅಧ್ಯಾಯ.  ಬೇಸಾಯ ಮತ್ತು ನಂತರದ ನಾಗರಿಕತೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ, ಇಂದು ಮಾನವ ಸಮುದಾಯ ವು ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿದೆ.

== ರಚನೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ==
=== ಆಕಾರ ===
*ಭೂಮಿಯ ಆಕಾರವು [[:en:oblate|ಸರಿಸುಮಾರು ಹ್ರಸ್ವಾಕ್ಷ]] [[:en:spheroid|ಗೋಳಕಲ್ಪ]]ಎನ್ನಬಹುದು..  ಅಂದರೆ ಗೋಳಕಲ್ಪವು ಅದರ ಅಕ್ಷದ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ಧ್ರುವದಿಂದ ಧ್ರುವಕ್ಕೆ ಚಪ್ಪಟೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದಲ್ಲಿ ಅದು ಉಬ್ಬಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಗಿರಕಿಯಿಂದಾಗಿ ಈ ಉಬ್ಬು ಮೈದಳೆದಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದಲ್ಲಿ ಇದರ ವ್ಯಾಸ ಧ್ರುವದಿಂದ ಧ್ರುವಕ್ಕೆ ಇರುವ ವ್ಯಾಸಕ್ಕಿಂತ 43 ಕಿ.ಮೀ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
*ಈ ಅಂಶವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ ಭೂ ರಾಶಿ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಬಿಂದುವೆಂದರೆ ಈಕ್ವೇಡಾರ್ ನಲ್ಲಿರುವ  ಚಿಂಬೊರಾಜೋ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಶೃಂಗ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸ್ಥಳೀಯ ವಿಚಲತೆಗಳೆಂದರೆ [[ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್]] (ಸ್ಥಳೀಯ [[:en:sea level|ಸಾಗರ ಮಟ್ಟ]]ಕ್ಕಿಂತ ೮,೮೫೦ ಮೀ. ಮೇಲೆ) ಮತ್ತು [[ಮೇರಿಯಾನ ಕಂದಕ]] (ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಗರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ೧೦,೯೨೪ ಮೀ. ಕೆಳಗೆ).  ಆದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ [[:en:ellipsoid|ದೀರ್ಘವೃತ್ತಜ]]ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಭೂಮಿಯು ಸುಮಾರು ೦.೧೭% [[:en:tolerance (engineering)ಆಕಾರ ವಕ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಹೋಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ, [[:en:billiard|ಬಿಲಿಯರ್ಡ್]] ಚೆಂಡುಗಳು ೦.೨೨%ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಆಕಾರ ವಕ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

=== ರಸಾಯನಿಕ ರಚನೆ ===
{| class="wikitable" style="float: right; clear: right; margin-left: 2em;"
|+ ಭೂಮಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸೈಡುಗಳು - ಎಫ್. ಡಬ್ಲ್ಯು. ಕ್ಲಾರ್ಕ್‌ನ ಕೋಷ್ಟಕ
!ಸಂಯುಕ್ತ ವಸ್ತು
!ಸೂತ್ರ
!ಸಂಯೋಜನೆ
|-
|[[ಸಿಲಿಕಾ]]
|style="text-align: center;"|SiO<sub>2</sub>
|style="text-align: right;"|೫೯.೭೧%
|-
|[[ಅಲ್ಯುಮಿನ]]
|style="text-align: center;"|Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
|style="text-align: right;"|೧೫.೪೧%
|-
|[[ಸುಣ್ಣ]]
|style="text-align: center;"|CaO
|style="text-align: right;"|೪.೯೦%
|-
|[[ಮೆಗ್ನೀಷಿಯ]]
|style="text-align: center;"|MgO
|style="text-align: right;"|೪.೩೬%
|-
|[[ಸೋಡಿಯಂ ಆಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|Na<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|೩.೫೫%
|-
|[[:en:iron(II) oxide|ಕಬ್ಬಿಣದ(೨) ಆಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|FeO
|style="text-align: right;"|೩.೫೨%
|-
|[[ಪೊಟಾಷಿಯಂ ಆಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|K<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|೨.೮೦%
|-
|[[:en:iron(III) oxide|ಕಬ್ಬಿಣದ(೩) ಆಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
|style="text-align: right;"|೨.೬೩%
|-
|[[ನೀರು]]
|style="text-align: center;"|H<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|೧.೫೨%
|-
|[[ಟೈಟಾನಿಯಂ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|TiO<sub>2</sub>
|style="text-align: right;"|೦.೬೦%
|-
|[[ರಂಜಕದ ಪೆಂಟಾಕ್ಸೈಡ್]]
|style="text-align: center;"|P<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
|style="text-align: right;"|೦.೨೨%
|-
!colspan="2"|ಒಟ್ಟು
!style="text-align: right;"|೯೯.೨೨%
|}

ಭೂಮಿಯ [[ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ]]ಯು ಸುಮಾರು ೫.೯೮ × ೧೦<sup>೨೪</sup> ಕಿ.ಗ್ರಾಮ್.ಗಳಷ್ಟಿದೆ.  ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಇದು [[ಕಬ್ಬಿಣ]] (೩೫.೦%), [[ಆಮ್ಲಜನಕ]] (೨೮.೦%), [[ಸಿಲಿಕಾನ್]] (೧೭.೦%), [[ಮೆಗ್ನೀಷಿಯಂ]] (೧೫.೭%), [[ನಿಕಲ್]] (೧.೫%), [[ಕ್ಯಾಲ್ಷಿಯಂ]] (೧.೪%) ಮತ್ತು [[ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಮ್]] (೧.೪%) ಮೂಲವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ<ref>http://earthref.org/cgi-bin/er.cgi?s=erda.cgi?n=547</ref>.
[[:en:Earth's crust|ಭೂಮಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನ]] ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಿಲಾ ಭಾಗಗಳೆಲ್ಲ ಬಹುತೇಕ ಆಕ್ಸೈಡುಗಳೆ; ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಅಪವಾದವಾಗಿರುವ ಕ್ಲೋರಿನ್, ಗಂಧಕ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋರಿನ್‌ಗಳು ಶಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ೧%ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ೪೭% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಮ್ಲಜನಕವೇ ಇದೆಯೆಂದು ಎಫ್. ಡಬ್ಲ್ಯು. ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾನೆ. ಆಮ್ಲಜನಕವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಕ್ಸೈಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಸಿಲಿಕಾ, ಅಲ್ಯುಮಿನ, ಕಬ್ಬಿಣದ ಆಕ್ಸೈಡುಗಳು, ಸುಣ್ಣ, ಮೆಗ್ನೀಷಿಯ, ಪೊಟಾಷ್ ಮತ್ತು ಸೋಡ, ಇವುಗಳು ಮುಖ್ಯವಾದ ಆಕ್ಸೈಡುಗಳು. ಸಿಲಿಕಾವು ಒಂದು ಆಮ್ಲದಂತೆ ಕೆಲಸಮಾಡಿ ಸಿಲಿಕೇಟ್ ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಗ್ನಿಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊರಕುವ ಸುಮಾರೆಲ್ಲ ಖನಿಜಗಳು ಈ ರೀತಿಯವೆ. ೧೬೭೨ರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಶಿಲೆಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ ಕ್ಲಾರ್ಕ್‌ನು ಮಾಡಿದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಪ್ರಕಾರ, ಸರಾಸರಿ ಖನಿಜಾಂಶಗಳು ಈ ರೀತಿ ಇವೆ: SiO<sub>2</sub>=೫೯.೭೧%, Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>=೧೫.೪೧%, CaO=೪.೯೦%, MgO=೪.೩೬%, Na<sub>2</sub>O=೩.೫೫%, FeO=೩.೫೨%, K<sub>2</sub>O=೨.೮೦%, Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>=೨.೬೩%, H<sub>2</sub>O=೧.೫೨%, TiO<sub>2</sub>=೦.೬೦%, P<sub>2</sub>O<sub>5</sub>=೦.೨೨%.  ಇವು ಒಟ್ಟಾರೆ ೯೯.೨೨% ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ (ಬಲಗಡೆಯಿರುವ ಕೋಷ್ಟಕವನ್ನು ನೋಡಿ).  ಉಳಿದ ಖನಿಜಗಳು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ.<ref name=EB1911>{{1911|article=Petrology}}</ref>

=== ಆಂತರಿಕ ರಚನೆ ===
[[ಚಿತ್ರ:Jordens inre.svg|thumbnail|right|ಭೂಮಿಯ ಒಳಭಾಗದಿಂದ ಹೊರ ವಾಯುಮಂಡಲದವರೆಗಿನ ಚಿತ್ರ. Partially to scale]]
ಬೇರೆ [[:en:terrestrial planets|ಘನರೂಪಿ ಗ್ರಹ]]ಗಳಂತೆ, ಭೂಮಿಯ ಒಳಭಾಗವನ್ನು ರಸಾಯನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವಿವಿಧ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.  ಭೂಮಿಯು [[:en:Silicate minerals|ಸಿಲಿಕೇಟ್]]ನ ಒಂದು ಘನರೂಪಿ ಹೊರ [[:en:Crust (geology)|ಚಿಪ್ಪನ್ನು]], ಬಹಳ ಸ್ನಿಗ್ಧವಾದ ಒಂದು [[:en:Mantle (geology)|ಕವಚ]]ವನ್ನು, ಕವಚಕ್ಕಿಂತ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಸ್ನಿಗ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದ್ರವರೂಪ [[:en:outer core|ಹೊರ ಭೂಗರ್ಭ]]ವನ್ನು, ಮತ್ತು ಘನರೂಪಿ [[:en:inner core|ಒಳ ಭೂಗರ್ಭ]]ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪದರಗಳು<ref>T. H. Jordan, "[http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=411539 Structural Geology of the Earth's Interior] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200529023842/http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=411539 |date=2020-05-29 }}", ''Proceedings National Academy of Science'', 1979, Sept., 76(9): 4192–4200.</ref> ಮೇಲ್ಮೈನ ಕೆಳಗೆ ಈ ಕೆಳಗೆ ಸೂಚಿಸಿದ ಆಳದಲ್ಲಿವೆ:

{| class="wikitable"
!colspan=2|ಆಳ
!rowspan=2 valign="bottom"|ಪದರ
|-
!ಕಿ.ಮೀ.ಗಳು
!ಮೈಲಿಗಳು
|-
|style="text-align: center;"|೦–೬೦
|style="text-align: center;"|೦–೩೭
|[[:en:Lithosphere|ಶಿಲಾಗೋಳ]] (ಇದರ ಆಳವು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ೫ ರಿಂದ ೨೦೦&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.ಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ)
|- style="background: #FEFEFE;"
|style="text-align: center;"|೦–೩೫
|style="text-align: center;"|೦–೨೨
|... [[:en:Crust (geology)|ಚಿಪ್ಪು]] (ಇದರ ಆಳವು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ೫ ರಿಂದ ೭೦&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.ಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ)
|- style="background: #FEFEFE;"
|style="text-align: center;"|೩೫–೬೦
|style="text-align: center;"|೨೨–೩೭
|... ಕವಚದ ಹೊರಭಾಗ
|-
|style="text-align: center;"|೩೫–೨೮೯೦
|style="text-align: center;"|೨೨–೧೭೯೦
|[[:en:Mantle (geology)|ಕವಚ]]
|- style="background: #FEFEFE;"
|style="text-align: center;"|೧೦೦–೭೦೦
|style="text-align: center;"|೬೨–೪೩೫
|... [[:en:Asthenosphere|ಅಸ್ಥೆನೋಗೋಳ]]
|-
|style="text-align: center;"|೨೮೯೦–೫೧೦೦
|style="text-align: center;"|೧೭೯೦–೩೧೬೦
|ಭೂಗರ್ಭದ ಹೊರಭಾಗ
|-
|style="text-align: center;"|೫೧೦೦–೬೩೭೮
|style="text-align: center;"|೩೧೬೦–೩೯೫೪
|[[:en:Inner core|ಭೂಗರ್ಭದ ಒಳಭಾಗ]]
|}

ಗ್ರಹದ ಆಂತರಿಕ ಶಾಖವು ಬಹುಶಃ [[ಪೊಟಾಷಿಯಂ|ಪೊಟಾಷಿಯಂ-೪೦]], [[ಯುರೇನಿಯಂ|ಯುರೇನಿಯಂ-೨೩೮]] ಮತ್ತು [[ಥೋರಿಯಂ|ಥೋರಿಯಂ-೨೩೨]] [[ಸಮಸ್ಥಾನಿ]]ಗಳ ವಿಕಿರಣ ಕ್ಷಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.  ಈ ಮೂರೂ ಧಾತುಗಳ [[ಅರ್ಧಾಯು]]ಗಳು ೧೦೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು.<ref>{{cite news | first=Robert | last=Sanders | title=Radioactive potassium may be major heat source in Earth's core | publisher=UC Berkeley News | date=December 10, 2003 | url=http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2003/12/10_heat.shtml | accessdate=2007-02-28 }}</ref>  ಗ್ರಹದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು ೭,೦೦೦&nbsp;K ವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡವು ೩೬೦&nbsp;[[:en:GPa|GPa]] ವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು.<ref>{{cite journal | author=Alfè, D.; Gillan, M. J.; Vocadlo, L.; Brodholt, J; Price, G. D. | title=The ''ab initio'' simulation of the Earth's core | journal=Philosophical Transaction of the Royal Society of London | year=2002 | volume=360 | issue=1795 | pages=1227–1244 | url=http://chianti.geol.ucl.ac.uk/~dario/pubblicazioni/PTRSA2002.pdf | format=PDF | accessdate=2007-02-28 | archive-date=2009-09-30 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090930142841/http://chianti.geol.ucl.ac.uk/~dario/pubblicazioni/PTRSA2002.pdf | url-status=dead }}</ref>  ಭೂಗರ್ಭದ ಈ ಶಾಖದ ಒಂದು ಭಾಗವು [[:en:Mantle plume|ಕವಚದ ಗರಿ]]ಗಳಿಂದ ಚಿಪ್ಪಿನೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ; ಈ ಗರಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ತಾಪಮಾನ ಹೊಂದಿರುವ ಶಿಲಾದ್ರವದ ಸಂವಾಹಕ ಪ್ರವಾಹಗಳು.  ಈ ಗರಿಗಳು [[:en:Hotspot (geology)|ಶಾಖಕಲೆ]] ಮತ್ತು [[:en:flood basalt|ಪ್ರವಾಹ ಕಪ್ಪುಶಿಲೆ]]ಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲವು.<ref>{{cite journal | author=Richards, M. A.; Duncan, R. A.; Courtillot, V. E. | title=Flood Basalts and Hot-Spot Tracks: Plume Heads and Tails | journal=Science | year=1989 | volume=246 | issue=4926 | pages=103–107 | url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/246/4926/103 | accessdate=2007-04-21 }}</ref>[[ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಭೂಮಿ|ಭೂಗರ್ಭ]]

=== ಭೂಫಲಕಗಳು ===
[[ಚಿತ್ರ:Plate_tectonics_map.gif|thumbnail|Center|680px|ಭೂಮಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಭೂಫಲಕಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ನಕ್ಷೆ.]] 
ಬಹುತೇಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ '''ಫಲಕ ರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರ'''ದ ಪ್ರಕಾರ, ಭೂಮಿಯ ಹೊರಭಾಗವು ಎರಡು ಪದರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ: [[:en:Crust (geology)|ಚಿಪ್ಪು]] ಮತ್ತು [[:en:Earth's mantle|ಕವಚ]]ದ ಘನೀಕೃತ ಮೇಲ್ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ [[:en:lithosphere|ಶಿಲಾಗೋಳ]].  ಶಿಲಾಗೋಳದ ಕೆಳಗಿರುವ [[:en:asthenosphere|ಅಸ್ಥೆನೋಗೋಳ]]ದಲ್ಲಿ ಕವಚದ ಸ್ನಿಗ್ಧ ಒಳಭಾಗವು ಸೇರಿದೆ.  ಕವಚವು ಅತ್ಯಂತ ಬಿಸಿಯಾದ ಮತ್ತು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ನಿಗ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ದ್ರವದಂತೆ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತದೆ.<!--Confusion between the inner part of the mantle, and the mantle, with respect to viscosity.-->
ಅಸ್ಥೆನೋಗೋಳದ ಮೇಲೆ ''ತೇಲುವ'' ಶಿಲಾಗೋಳವು ಹಲವು [[:en:tectonic plate|ಭೂಫಲಕ]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ಈ ಫಲಕಗಳ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಗೆಗಳು ಇವೆ: [[:en:Convergent boundary|ಅಭಿಸಾರೀ]], [[:en:Divergent boundary|ಅಪಸಾರೀ]], ಮತ್ತು [[:en:Transform fault|ಪರಿವರ್ತೀಯ]].  [[ಭೂಕಂಪನ]]ಗಳು, [[:en:volcano|ಅಗ್ನಿಪರ್ವತ]]ಗಳು, [[ಪರ್ವತ]]ಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಮತ್ತು [[:en:oceanic trench|ಸಾಗರ ಕಂದಕ]]ಗಳು ಭೂಫಲಕಗಳ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.

ಮುಖ್ಯ ಭೂಫಲಕಗಳು:
{| class="wikitable"
!ಭೂಫಲಕ
!ವಿಸ್ತೀರ್ಣ<br /><span style="font-size: smaller;">೧೦<sup>೬</sup>&nbsp;ಚ.ಕಿ.ಮೀ.</span>
!ಆವರಿಸಿದ ಭೂಮಿ
|-
| [[:en:African Plate|ಆಫ್ರಿಕನ್ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೬೧.೩ ||style="text-align: center;"| [[ಆಫ್ರಿಕಾ]]
|-
| [[:en:Antarctic Plate|ಅಂಟಾರ್ಕ್‌ಟಿಕ್ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೬೦.೯ ||style="text-align: center;"| [[ಅಂಟಾರ್ಕ್‌ಟಿಕ]]
|-
| [[:en:Australian Plate|ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೪೭.೨ ||style="text-align: center;"| [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ]]
|-
| [[:en:Eurasian Plate|ಯುರೇಷಿಯನ್ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೬೭.೮ ||style="text-align: center;"| [[ಏಷ್ಯಾ]] ಮತ್ತು [[ಯೂರೋಪ್]]
|-
| [[:en:North American Plate|ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೭೫.೯ ||style="text-align: center;"| [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ]] ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ [[ಸೈಬೀರಿಯಾ]]
|-
| [[:en:South American Plate|ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೪೩.೬ ||style="text-align: center;"| [[ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ]]
|-
| [[:en:Pacific Plate|ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಭೂಫಲಕ]] ||style="text-align: center;"| ೧೦೩.೩ ||style="text-align: center;"| [[ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರ]]
|}

ಸಣ್ಣವಾದರೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಭೂಫಲಕಗಳಲ್ಲಿ [[:en:Indian Plate|ಭಾರತೀಯ ಭೂಫಲಕ]], [[:en:Arabian Plate|ಅರೇಬಿಯನ್ ಭೂಫಲಕ]], [[:en:Caribbean Plate|ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಭೂಫಲಕ]], [[:en:Nazca Plate|ನಕ್ಜಾ ಭೂಫಲಕ]] ಮತ್ತು [[:en:Scotia Plate|ಸ್ಕೋಶಿಯಾ ಭೂಫಲಕ]]ಗಳು ಸೇರಿವೆ.  ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಭೂಫಲಕವು ಸುಮಾರು ೫-೫.೫ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ [[:en:Indian Plate|ಭಾರತೀಯ ಭೂಫಲಕದೊಂದಿಗೆ]] ಸಂಲಯಿಸಿತು.  ಬಹುತೇಕ ಸಾಗರ ಭೂಫಲಕಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ.  ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ೭೫&nbsp;ಮಿ.ಮೀ. ಚಲಿಸುವ [[:en:Cocos Plate|ಕೋಕೋಸ್ ಭೂಫಲಕ]]<ref>{{cite web
 | author=Meschede, M.; Udo Barckhausen, U.
 | date=November 20, 2000
 | url = http://www-odp.tamu.edu/publications/170_SR/chap_07/chap_07.htm
 | title = Plate Tectonic Evolution of the Cocos-Nazca Spreading Center
 | work=Proceedings of the Ocean Drilling Program
 | publisher = Texas A&M University
 | accessdate = 2007-04-02
}}</ref> ಮತ್ತು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ೫೨-೬೯&nbsp;ಮಿ.ಮೀ. ಚಲಿಸುವ [[:en:Pacific Plate|ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಭೂಫಲಕ]]ಗಳು ಸೇರಿವೆ.  ಇವುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ವೈಪರೀತ್ಯದಲ್ಲಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೨೧&nbsp;ಮಿ.ಮೀ. ಚಲಿಸುವ [[:en:Eurasian Plate|ಯುರೇಷಿಯನ್ ಭೂಫಲಕವು]] ಅತಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ಫಲಕವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web
 | author = Staff
 | url = http://sideshow.jpl.nasa.gov/mbh/series.html
 | title = GPS Time Series
 | publisher = NASA JPL
 | accessdate = 2007-04-02
 | archive-date = 2011-08-22
 | archive-url = https://www.webcitation.org/617Egjmvj?url=http://sideshow.jpl.nasa.gov/mbh/series.html
 | url-status = dead
 }}</ref>

[[ಚಿತ್ರ:Elevation flat polar quartic.jpg|320px|thumbnail|ಭೂಮಿಯ ವಿವಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಎತ್ತರಗಳು]]

=== ಮೇಲ್ಮೈ ===
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ವಿಪರೀತವಾದ ಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಸುಮಾರು ೭೦% ಮೇಲ್ಮೈಯು ನೀರಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದ್ದು, [[:en:continental shelf|ಭೂಖಂಡ ಚಾಚಿನ]] ಬಹುತೇಕ ಭಾಗವು ಸಾಗರದ ಮಟ್ಟದ ಕೆಳಗಿದೆ.  ಭೂಮಿಯ ನೆಲವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಒಂದೇ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಸಮನಾಗಿ ಹರಡಿದರೆ, ನೀರು ೨೫೦೦ ಮೀ. ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತದೆ.  ನೀರಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರದ ಉಳಿದ ೩೦% ಮೇಲ್ಮೈಯು [[ಪರ್ವತ]]ಗಳು, [[ಮರುಭೂಮಿ]]ಗಳು, [[ಸಮತಳ]]ಗಳು, [[ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ]]ಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಒಣನೆಲದ ೧೩.೩೧% ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ.  ಆದರೆ, ೪.೭೧% ನೆಲದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಶಾಶ್ವತ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಬಹುದು.<ref name="cia">CIA: The World Factbook, "[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html World] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100105171656/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html |date=2010-01-05 }}".</ref>  ಭೂಮಿಯ ನೆಲದ ಸುಮಾರು ೪೦% ಭಾಗವು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮೇವಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.  ಇದು ಸುಮಾರು ೩.೩  ೧೦<sup>೯</sup> [[ಎಕರೆ]] ಬೇಸಾಯದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ೮.೪  ೧೦<sup>೯</sup> ಎಕರೆಗಳಷ್ಟು ಮೇವಿನ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref>FAO, 1995, "United Nations Food and Agricultural Organization Production Yearbook", 49.</ref>
[[ಚಿತ್ರ:Earth elevation histogram.png|thumbnail|350px|ಭೂ-ಮೇಲ್ಮೈಯ ಎತ್ತರವನ್ನು ತೋರಿಸುವ [[:en:histogram|ಆಯತ ಚಿತ್ರ]] - ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಸುಮಾರು ೭೧% ಭಾಗವು ನೀರಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.]]

=== ವೈಪರೀತ್ಯ ಬಿಂದುಗಳು ===
'''ಎತ್ತರದ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು:''' ([[:en:sea level|ಸಾಗರ ಮಟ್ಟ]]ಕ್ಕೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಮಾಪಿಸಿದಂತೆ)
* ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಅತಿ ಕೆಳಗಿನ ಬಿಂದು: [[:en:Dead Sea|ಮೃತ ಸಾಗರ]] ೪೧೭&nbsp;ಮೀ.
* ಒಟ್ಟಾರೆ ಅತಿ ಕೆಳಗಿನ ಬಿಂದು: [[ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರ]]ದ [[:en:Mariana Trench|ಮರಿಯಾನ ಕಂದಕ]]ದ ಚ್ಯಾಲೆಂಜರ್ ಆಳ - ೧೦,೯೨೪&nbsp;ಮೀ <!-- Takuyo measurement; see Mariana Trench for details --><ref name="rain.org">{{cite web | url = http://www.rain.org/ocean/ocean-studies-challenger-deep-mariana-trench.html | title = "Deep Ocean Studies" | work = Ocean Studies | publisher = RAIN National Public Internet and Community Technology Center | accessdate = 2006-04-02 | archive-date = 2006-04-24 | archive-url = https://web.archive.org/web/20060424000302/http://www.rain.org/ocean/ocean-studies-challenger-deep-mariana-trench.html | url-status = dead }}</ref>
* ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಬಿಂದು: [[ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್]] ೮,೮೪೪&nbsp;ಮೀ. (೨೦೦೫ರ ಅಂದಾಜು)

=== ಕ್ಷಿತಿಗೋಳ ===
ಭೂಮಿಯ ಹೊರ ಪದರವಾದ '''ಕ್ಷಿತಿಗೋಳ'''ವು [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣಿನಿಂದ]] ರಚಿತವಾಗಿದ್ದು, [[:en:pedogenesis|ಮಣ್ಣನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ]]ಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.  ಭೂಮಿಯ [[:en:lithosphere|ಶಿಲಾಗೋಳ]], [[:en:Earth's atmosphere|ವಾಯುಮಂಡಲ]], [[:en:hydrosphere|ಜಲಗೋಳ]] ಮತ್ತು [[:en:biosphere|ಜೈವಗೋಳ]]ಗಳ ಸೀಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿತಿಗೋಳವು ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

=== ಜಲಗೋಳ ===
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನೀರಿನ ಹೇರಳತೆಯು ಈ ನಮ್ಮ "[[:en:Blue Planet|ನೀಲ ಗ್ರಹ]]"ವನ್ನು ಸೌರಮಂಡಲದ ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ.  ಸುಮಾರು ೭೦.೮% ಮೇಲ್ಮೈಯು ನೀರಿನಿಂದಾವೃತವಾಗಿದ್ದು, ೨೯.೨% ವಿಸ್ತೀರ್ಣವು ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಿರ ನೆಲವಾಗಿದೆ.
ಭೂಮಿಯ ಜಲಗೋಳವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಸಾಗರ]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೂ, ಸರೋವರಗಳು, ಕೆರೆ-ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಭೂಗತ ನೀರು ಸಹ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.  ಸಾಗರಗಳ ಸರಾಸರಿ ಆಳವು ೩,೭೯೪ ಮೀ. (೧೨,೪೪೭ ಅಡಿ)ಗಳಷ್ಟಿದ್ದು, ಭೂಖಂಡಗಳ ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರಕ್ಕಿಂತ ಐದು ಪಟ್ಟು ಇದೆ.  ಸಾಗರಗಳ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯು ಸುಮಾರು ೧.೩೫  ೧೦^೧೮ ಟನ್ನುಗಳು, ಅಥವಾ, ಭೂಮಿಯ ಒಟ್ಟು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ೧/೪೪೦೦ ಭಾಗ.

=== ವಾಯುಮಂಡಲ ===
*[[ಭೂಮಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲ]]ವು ಸ್ಫುಟವಾದ ಮಿತಿರೇಖೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ.  ಬದಲಿಗೆ, ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ವಾಯುಮಂಡಲವು ನಿಧಾನವಾಗಿ ವಿರಳವಾಗುತ್ತಾ, ಕೊನೆಗೆ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ನಿರ್ವಾತದಲ್ಲಿ ಬೆರೆತುಹೋಗುತ್ತದೆ.  ವಾಯುಮಂಡಲದ ಮುಕ್ಕಾಲು ಪಾಲು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯು ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಮೊದಲ ೧೧ಕಿ.ಮೀ.ಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿದೆ.  ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪದರವನ್ನು [[:en:troposphere|ಹವಾಗೋಳ]]ವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.  
*ಇದರ ಮೇಲಿನ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು [[:en:stratosphere|ಸ್ತರಗೋಳ]], [[:en:mesosphere|ಮಧ್ಯಮಂಡಲ]], ಮತ್ತು [[:en:thermosphere|ಉಷ್ಣಗೋಳ]]ಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಇವುಗಳ ಆಚೆಯಿರುವ [[:en:exosphere|ಬಹಿರ್ಗೋಳ]]ವು ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ [[:en:magnetosphere|ಕಾಂತಗೋಳ]]ದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯುತ್ತದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರವು [[:en:solar wind|ಸೌರ ಮಾರುತ]]ದೊಂದಿಗೆ ಒಡನಾಡುತ್ತದೆ)<!--This implies that it doesn't interact with the solar wind at lower altitudes; is that right?-->.  ವಾಯುಮಂಡಲದ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ [[ಓಜೋನ್ ಪದರ]]ವು ಭೂಮಿಯ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಮುಖ್ಯವಾದ ಅವಶ್ಯಕ ಭಾಗ.
*ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ [[:en:atmospheric pressure|ವಾಯು ಭಾರ]]ವು ಸರಾಸರಿ ೧೦೧.೩೨೫&nbsp;[[:en:kPa|kPa]] ಗಳಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ವಾಯುವು ೭೮% [[ಸಾರಜನಕ]] ಮತ್ತು ೨೧% [[ಆಮ್ಲಜನಕ]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಅತ್ಯಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರಾವಿ ಮತ್ತಿತರ ಅನಿಲರೂಪಿ ಸಂಯುಕ್ತ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ<!--Is water vapor gaseous molecules?-->.  ವಾಯುಮಂಡಲವು ಹಾನಿಕಾರಕ [[ಅತಿನೇರಳೆ]] ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡು, ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಮಂದಿಸಿ, ನೀರಾವಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸಿ, ಉಪಯುಕ್ತ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿ, ಭೂಮಿಯ ಜೀವಜಂತುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.  [[ಹವಾಮಾನ]]ವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ವಾಯುಮಂಡಲವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ.
*[[ಜಲಜನಕ]]ದ ಅಣುಗಳು ತುಂಬಾ ಹಗುರವಾಗಿದ್ದು, ಭೂಮಿಯ ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಇವು [[:en:escape velocity|ಮುಕ್ತಿ ವೇಗ]]ವನ್ನು ತಲುಪುವುದರಿಂದ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಶುದ್ಧ ಜಲಜನಕವು ಮೂಲರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.  ಹೀಗಾಗಿ, ಭೂಮಿಯ ಪರಿಸರವು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಉತ್ಕರ್ಷದಾಯಕವಾಗಿದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಜೀವಜಂತುಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ರಚನೆಗೆ ಇದೇ ಕಾರಣ.

==== ಹವಾಮಾನ ====
[[ಚಿತ್ರ:Earth6391.jpg|thumbnail|right|400px|ಎತ್ತರದ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದ ಕಾಣುವಂತೆ ಭೂಮಿಯ ಒಂದು ಭಾಗ.]]
ಭೂಮಿಯ ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೆಂದರೆ, ಎರಡು ಧ್ರುವ ವಲಯಗಳು, ಎರಡು [[:en:temperate|ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ]] ವಲಯಗಳು, ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಗಲವಾದ [[ಸಮಭಾಜಕ]] ವಲಯ.  [[:en:precipitation (meteorology)|ಮಳೆ ಮತ್ತು ಹಿಮಪಾತ]]ಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ, ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹಲವು ಮೀಟರ್ ನೀರಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಒಂದು ಮಿ.ಮೀ. ಗಿಂದ ಕಡಿಮೆಯಷ್ಟು ಬೀಳುತ್ತವೆ. ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಹವಾಮಾನದ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀಳುತ್ತವೆ.  ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಅದ್ಭುತವಾದ [[:en: thermohaline circulation|ಲವಣೋಷ್ಣ ಪರಿಚಲನೆ]]ಯು ಅಪಾರವಾದ ಶಾಖವನ್ನು ಭೂಮಧ್ಯರೇಖೆಯ ವಲಯದಿಂದ ಧ್ರುವವಲಯಗಳ ಬಳಿಗೆ ಪಸರಿಸುತ್ತದೆ.

=== ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ===
[[:en:Earth's magnetic field|ಭೂಮಿಯ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ]]ವು ಸುಮಾರು [[:en:magnetic dipole|ಕಾಂತೀಯ ದ್ವಿಧ್ರುವ]]ದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಕಾಂತ ಧ್ರುವಗಳು ಗ್ರಹದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಧ್ರುವಗಳ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿವೆ. [[:en:dynamo theory|ಡೈನಮೊ ಸಿದ್ಧಾಂತ]]ದ ಪ್ರಕಾರ, ದ್ರವೀಕೃತ ಹೊರ ಭೂಗರ್ಭದ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಶಾಖವು ವಾಹಕ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಸಂವಹನ ಚಲನೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡಿ, ಇದರಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತವೆ.  ಈ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.  ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಸಂವಹನ ಚಲನೆಗಳು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಅವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿದ್ದು, ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.  ಇದರಿಂದ, ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತಿ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಾರಿಯಂತೆ ಅನಿಯತವಾಗಿ [[:en:geomagnetic reversal|ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ವಿಪರ್ಯಯ]]ಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.  ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ವಿಪರ್ಯಯವು ಸುಮಾರು ೭೦೦,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳು ಹಿಂದೆ ಆಯಿತು.
<ref>{{cite web | last = Fitzpatrick | first = Richard | date = [[February 16]], [[2006]] | url = http://farside.ph.utexas.edu/teaching/plasma/lectures/node69.html | title = MHD dynamo theory | publisher = NASA WMAP | accessdate = 2007-02-27 }}</ref><ref name=campbelwh>{{cite book
 | last =Campbell
 | first =Wallace Hall
 | authorlink =
 | coauthors =
 | title =Introduction to Geomagnetic Fields
 | publisher =Cambridge University Press
 | date =2003
 | location =New York
 | pages =p57
 | url =
 | doi =
 | id =
 | isbn = 0521822068}}</ref>

ಈ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಗೊಂಡ [[:en:magnetosphere|ಕಾಂತಗೋಳ]]ವು [[ಸೌರ ಮಾರುತ]]ದಲ್ಲಿನ ಕಣಗಳನ್ನು ಭೂಮಿಯಿಂದಾಚೆಗೆ ವಾಲಿಸುತ್ತದೆ. [[:en:bow shock|ಆಘಾತ ತರಂಗ]]ದ ಸೂರ್ಯನೆಡೆಗಿರುವ ತುದಿಯು ಭೂಮಿಯ ತ್ರಿಜ್ಯದ ಸುಮಾರು ೧೩ ಪಟ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ.  ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ಸೌರ ಮಾರುತಗಳ ಅಪ್ಪಳಿಕೆಯಿಂದ [[:en:Van Allen radiation belt|ವಾನ್ ಆಲನ್ ವಿಕಿರಣ ಪಟ್ಟಿ]]ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ಜೋಡಿ ಏಕಕೇಂದ್ರೀಯ [[:en:torus|ಬಳೆ]]ಯಾಕಾರದ ಶಕ್ತಿಯುತ [[ಆವಿಷ್ಟಕಣ]]ಗಳ ವಲಯಗಳು ನಿರ್ಮಿತವಾಗುತ್ತವೆ.  ಈ [[:en:plasma (physics)|ಪ್ಲಾಸ್ಮ]]ವು ಕಾಂತ ಧ್ರುವಗಳ ಬಳಿ ಭೂಮಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಹೊಕ್ಕಾಗ [[ಧ್ರುವಾರುಣ ಜ್ಯೋತಿ]]ಯು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | last = Stern | first = David P. | date = July 8, 2005 | url = http://www-spof.gsfc.nasa.gov/Education/wmap.html | title = Exploration of the Earth's Magnetosphere | publisher = NASA | accessdate = 2007-03-21 | archive-date = 2013-02-14 | archive-url = https://web.archive.org/web/20130214033726/http://www-spof.gsfc.nasa.gov/Education/wmap.html | url-status = dead }}</ref>

== ಕಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಪರಿಭ್ರಮಣೆ ==
[[ಚಿತ್ರ:Rotating earth (large).gif|thumbnail|right|175px|ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಿರುವ ಚಲನಚಿತ್ರ.]]
*ಹಿನ್ನೆಲೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ, ತನ್ನ [[ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ]] ಮತ್ತು [[ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ]]ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ [[:en:Axis of rotation|ಅಕ್ಷ]]ದ ಸುತ್ತ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಸುತ್ತಲು ಭೂಮಿಗೆ ಸರಾಸರಿ ೨೩ ಘಂಟೆಗಳು, ೫೬   ನಿಮಿಷಗಳು ಮತ್ತು ೪.೦೯೧ ಕ್ಷಣಗಳು ಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ.  ಈ ಅವಧಿಗೆ [[ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ದಿನ]] ಎಂದು ಹೆಸರು.<ref>{{cite web | last = Fisher | first = Rick | date = January, 30, 1996 | url = http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/times.html | title = Astronomical Times | publisher = National Radio Astronomy Observatory | accessdate = 2007-03-21 | archive-date = 2011-08-22 | archive-url = https://www.webcitation.org/617EjSVHT?url=http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/times.html | url-status = dead }}</ref>  ಭೂಮಿಯಿಂದ ಕಂಡಂತೆ, ಅಂತರಿಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಆಕಾಶಕಾಯಗಳ ಚಲನೆಯು ೧೫°/ಘಂ. = ೧೫’/ನಿ. ಪಶ್ಚಿಮದೆಡೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.  ಇದು ಪ್ರತಿ ಎರಡು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಚಂದ್ರರ ಗೋಚರ ವ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸಮಾನ. (ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ ಗೋಚರ ಗಾತ್ರಗಳು ಸುಮಾರು ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆ.)
*ಭೂಮಿಯು ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು ೧೫&nbsp;ಕೋಟಿ ಕಿ.ಮೀ. (೯.೩೨&nbsp;ಕೋಟಿ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ೩೬೫.೨೫೬೪&nbsp;ಸರಾಸರಿ&nbsp;ಸೌರ&nbsp;ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ (೧ [[ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ವರ್ಷ]]) ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ, ಭೂಮಿಯಿಂದ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಗೋಚರ ಚಲನೆಯು ಸುಮಾರು ೧°/ದಿನ (ಅಥವಾ ಪ್ರತಿ ೧೨ಘಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ/ಚಂದ್ರರ ವ್ಯಾಸದಷ್ಟು) ಪೂರ್ವದೆಡೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.  
*ಈ ಚಲನೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, ಸೂರ್ಯನು ಪುನಃ [[:en:Meridian (astronomy)|ಮಧ್ಯಾಹ್ನವೃತ್ತ]]ಕ್ಕೆ ಮರಳುವಷ್ಟು ತಿರುಗಲು ಭೂಮಿಗೆ ಸರಾಸರಿ ೨೪ಘಂಟೆಗಳು - ಒಂದು [[ಸೌರ ದಿನ]]ದಷ್ಟು ಕಾಲ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೀಯ ವೇಗವು ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು ೩೦ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ.ನಷ್ಟಿದೆ. (೧೦೮,೦೦೦ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ. ಅಥವಾ ೬೭,೦೦೦ಮಿ/ಘಂ.).  ಈ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಗ್ರಹದ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಸುಮಾರು ಏಳು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭೂಮಿ-ಚಂದ್ರರ ನಡುವಿನ ದೂರವನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಘಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಿಸಬಹುದು.<ref name="earth_fact_sheet">{{cite web | last = Williams | first = David R. | date = September 1, 2004 | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/earthfact.html | title = Earth Fact Sheet | publisher = NASA | accessdate = 2007-03-17 }}</ref>
[[ಚಿತ್ರ:PaleBlueDot.jpg|thumbnail|left|195px|೬೦೦ ಕೋಟಿ ಕಿ.ಮೀ. (೪೦೦ ಕೋಟೀ ಮೈಲಿ) ಗಳಿಂದಾಚೆಯಿಂದ [[ವಾಯೇಜರ್ ೧]] ಗಗನನೌಕೆಗೆ ಭೂಮಿಯು ಒಂದು [[:en:Pale Blue Dot|ಸಣ್ಣ ಚುಕ್ಕೆ]]ಯಂತೆ ಕಂಡಿತು.]]  
*ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ [[ಚಂದ್ರ]]ವು ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗಿನ [[ಭಾರಕೇಂದ್ರ]]ದ ಸುತ್ತ ಪ್ರತಿ ೨೭.೩೨ ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ.  ಸೂರ್ಯನ ಸುತ್ತ ಭೂಮಿ-ಚಂದ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಭ್ರಮಣೆಯನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿದರೆ, ಒಂದು ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕಿರುವ ಅವಧಿಯು ೨೯.೫೩ ದಿನಗಳು ([[ಯುತಿ ಮಾಸ]]).  [[:en:celestial pole|ಖಗೋಳದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ]]ದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಭೂಮಿ, ಚಂದ್ರರ ಚಲನೆ, ಮತ್ತವುಗಳ ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣಗಳೆಲ್ಲ [[ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣ]] ದಿಶೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.  
*ಪರಿಭ್ರಮಣೀಯ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷೀಯ ಸಮತಳಗಳು ನಿಖರವಾದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ: ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷವು ಭೂಮಿ-ಸೂರ್ಯ ಸಮತಳದ ಲಂಬಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೨೩.೫ ಡಿಗ್ರಿಗಳು ಓರೆಯಾಗಿದೆ (ಇದರಿಂದ [[ಋತು]]ಗಳುಂಟಾಗುತ್ತವೆ); ಭೂಮಿ-ಚಂದ್ರ ಸಮತಳವು ಭೂಮಿ-ಸೂರ್ಯ ಸಮತಳಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೫ ಡಿಗ್ರಿಗಳ ಓರೆಯಲ್ಲಿದೆ (ಈ ಓರೆಯಿಲ್ಲದಿದ್ದಿದ್ದರೆ, ಪ್ರತಿ ಎರಡು ವಾರಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ [[ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣ]] ಮತ್ತು [[ಸೂರ್ಯ ಗ್ರಹಣ]]ಗಳುಂಟಾಗುತ್ತಿದ್ದವು).<ref name="earth_fact_sheet" /><ref name="moon_fact_sheet">{{cite web | last = Williams | first = David R. | date = September 1, 2004 | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html | title = Moon Fact Sheet | publisher = NASA | accessdate = 2007-03-21 }}</ref>
*ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, ಬಾನಿನಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಸ್ಥಾನವು (ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಕಂಡಂತೆ) ವರ್ಷದಲ್ಲಿನ ಋತು/ಮಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಉತ್ತರೀಯ ಅಕ್ಷಾಂಶದಲ್ಲಿರುವ ವೀಕ್ಷಕನೊಬ್ಬನಿಗೆ, ಉತ್ತರೀಯ  ಧ್ರುವವು ಸೂರ್ಯನೆಡೆಗೆ ಬಾಗಿದ್ದಾಗ ದಿನವು ಹೆಚ್ಚು ದೀರ್ಘವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸೂರ್ಯವು ಬಾನಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರಕ್ಕೇರುತ್ತದೆ.  ಇದರಿಂದ ಮೇಲ್ಮೈ ತಲುಪುವ ಸೌರ ವಿಕಿರಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.  
*ಉತ್ತರ ಧ್ರುವವು ಸೂರ್ಯನಿಂದ ದೂರ ವಾಲಿದ್ದಾಗ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಹಿಂದುಮುಂದಾಗಿ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಣ್ಣಗಿನ ಹವೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.  [[ಆರ್ಕ್‌ಟಿಕ್ ವೃತ್ತ]]ದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ವಿಪರೀತವಾಗಿ, ವರ್ಷದ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. (ಇದಕ್ಕೆ [[:en:polar night|ಧ್ರುವ ರಾತ್ರಿ]] ಎಂದು ಹೆಸರು.)
*ವಾಯುಗುಣದಲ್ಲಿನ ಈ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ (ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆಯ ಕಾರಣ) [[ಋತು]]ಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.  ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ರೂಢಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭೂಮಿಯ ೪ ಋತುಗಳನ್ನು [[ಅಯನ ಬಿಂದು]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ವಿಷುವ ಬಿಂದು]]ಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ.  ಸೂರ್ಯನೆಡೆಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆಗಳು ಅಯನ ಬಿಂದುಗಳಾದರೆ, ಓರೆಯ ದಿಕ್ಕು ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನೆಡೆಗಿರುವ ದಿಕ್ಕುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಲಂಬವಾಗಿರುವ ಬಿಂದುಗಳು ವಿಷುವ ಬಿಂದುಗಳು. Winter solstice occurs on about [[December 21]], summer solstice is near [[June 21]], spring equinox is around [[March 20]] and autumnal equinox is about [[September 23]]. ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆಯು ಉತ್ತರಾರ್ಧ ಗೋಳದ ಓರೆಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಋತುಮಾನಗಳು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
*ಭೂಮಿಯ ಓರೆಯ ಕೋನವು ಧೀರ್ಘಕಾಲಗಳವರೆಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಆದರೆ, ಈ ಓರೆಯು ೧೮.೬ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯುಳ್ಳ ಹಾಗೂ [[:en:nutation|ಅಕ್ಷ ವಿಚಲನೆ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಕ್ಷೀಣ ಚಲನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯು (ಕೋನವಲ್ಲ) ಸಹ ಸಮಯದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ೨೫,೮೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಒಂದು ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಅಯನಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ; ಸೌರವರ್ಷ ಮತ್ತು ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ವರ್ಷಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಈ ಅಯನವೇ ಕಾರಣ.  
*ಈ ಎರಡೂ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣ ಸಮಭಾಜಕದ ಉಬ್ಬಿನ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರರ ಬದಲಾಗುವ ಆಕರ್ಷಕ ಬಲ.  ಭೂಮಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಧ್ರುವಗಳೂ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಕೆಲವು ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಚಲಿಸುತ್ತವೆ.  ಹಲವು ಆವರ್ತೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ [[:en:polar motion|ಧ್ರುವೀಯ ಚಲನೆ]]ಗೆ ಒಟ್ಟಾರೆ [[:en:quasiperiodic motion|ಅರೆ-ಆವರ್ತೀಯ ಚಲನೆ]] ಎಂದು ಹೆಸರು.  ಈ ಚಲನೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಅಂಶವಲ್ಲದೆ [[:en:Chandler wobble|ಚಾಂಡ್ಲರ್ ಓಲಾಟ]]ವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ೧೪-ಮಾಸದ ಆವರ್ತೀಯ ಅಂಶವೂ ಒಂದಿದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣೆಯ ವೇಗವು ದಿನದ  ಅವಧಿ ಬದಲಾವಣೆ ಎಂಬ ವಿದ್ಯಮಾನದಿಂದಲೂ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | last = Fisher | first = Rick | date = February 5, 1996 | url = http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/earth_rot.html | title = Earth Rotation and Equatorial Coordinates | publisher = National Radio Astronomy Observatory | accessdate = 2007-03-21 | archive-date = 2011-08-22 | archive-url = https://www.webcitation.org/617EkMYXJ?url=http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/earth_rot.html | url-status = dead }}</ref> ಆಧುನಿಕ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯ [[ಪುರರವಿ]]ಯು [[ಜನವರಿ ೩]]ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಹಾಗೂ, [[ಅಪರವಿ]]ಯು [[ಜುಲೈ ೪]]ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ (ಬೇರೆ ಕಾಲಗಳಿಗೆ, [[ಅಯನ]] ಮತ್ತು [[:en:Milankovitch cycles|ಮಿಲಾಂಕೊವಿಚ್ ಆವರ್ತ]]ಗಳನ್ನು ನೋಡಿ).
*ಪುರರವಿಯಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪುವ ಸೌರಶಕ್ತಿಯು ಅಪರವಿಗಿಂತ ೬.೯% ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ.  ಸುಮಾರು ಪುರರವಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳವು ಸೂರ್ಯನ ಕಡೆಗೆ ಬಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳವು ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.  ಆದರೆ, ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆಯಿಂದ ಆಗುವ ಶಕ್ತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಬಹಳ ದುರ್ಬಲ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದ್ದು, ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧ ಗೋಳದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರು ಈ ಅಧಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | last = Williams | first = Jack | date = December 20, 2005 | url = http://www.usatoday.com/weather/tg/wseason/wseason.htm | title = Earth's tilt creates seasons | publisher = USAToday | accessdate = 2007-03-17 }}</ref>
*ಭೂಮಿಯ [[:en:Hill sphere|ಹಿಲ್ ಗೋಳ]]ವು ([[ಗುರುತ್ವ]]ಪ್ರಭಾವವಿರುವ ಗೋಳ) ಸುಮಾರು ೯೩೦,೦೦೦ಮೈಲಿಗಳ ತ್ರಿಜ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web | author=Vázquez, M.; Montañés Rodríguez, P.; Palle, E. | year=2006 | url =http://www.iac.es/folleto/research/preprints/files/PP06024.pdf | title = The Earth as an Object of Astrophysical Interest in the Search for Extrasolar Planets | publisher = Instituto de Astrofísica de Canarias | accessdate = 2007-03-21 }}</ref><ref>For the Earth, the Hill radius is

:<math>\begin{smallmatrix} R_H = a\left ( \frac{m}{3M} \right )^{\frac{1}{3}} \end{smallmatrix}</math>,

where ''m'' is the mass of the Earth, ''a'' is an Astronomical Unit, and ''M'' is the mass of the Sun. So the radius in A.U. is about:

<math>\begin{smallmatrix} \left ( \frac{1}{3 \cdot 332,946} \right )^{\frac{1}{3}} = 0.01 \end{smallmatrix}</math>.</ref>  ಇದು ಭೂಮಿಯ ಗುರುತ್ವ ಪ್ರಭಾವವು ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಗ್ರಹಗಳ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕವಾಗಿರುವ ಗರಿಷ್ಠ ದೂರ.  ಈ ತ್ರಿಜ್ಯದ ಹೊರಗೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪರಿಭ್ರಮಿಸುವ ಕಾಯಗಳು ಸೂರ್ಯನ ಗುರುತ್ವ ಕ್ಷೋಭೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ತಮ್ಮ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಹೋಗಬಹುದು.

== ವೀಕ್ಷಣೆ ==
೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ [[:en:Explorer 6|ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರರ್]]ನೌಕೆಯು ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ಅಂತರಿಕ್ಷದಿಂದ ಭೂಮಿಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರವನ್ನು ತೆಗೆಯಿತು.<ref>{{cite web | author = Staff | date = October, 1998 | url = https://www.nasa.gov/centers/goddard/pdf/106420main_explorers.pdf | format = PDF | title = Explorers: Searching the Universe Forty Years Later | publisher = NASA/Goddard | accessdate = 2007-03-05 | archive-date = 2011-09-17 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110917174936/http://www.nasa.gov/centers/goddard/pdf/106420main_explorers.pdf | url-status = dead }}</ref>  ೧೯೬೧ರಲ್ಲಿ [[ಯೂರಿ ಗಗಾರಿನ್]]ನು ಅಂತರಿಕ್ಷದಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಮಾನವನಾದನು.  [[:en:Apollo 8|ಅಪೋಲೋ ೮]]ರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯು ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಚಾಂದ್ರ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದ ಭೂಮಿ-ಉದಯವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿತು.  ೧೯೭೨ರಲ್ಲಿ [[:en:Apollo 17|ಅಪೋಲೋ ೧೭]]ರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ "[[:en:The Blue Marble|ನೀಲಿ ಗೋಲಿ]]" ಛಾಯಾಚಿತ್ರವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿತು.  ಈ ನೀಲಿ ಗೋಲಿಯ ಚಿತ್ರವು ಮಾನವ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿತರಿಸಲಾಗಿರುವ ಚಿತ್ರವಿರಬಹುದೆಂದು ಶಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ.

[[ಚಿತ್ರ:Earth and Moon from Mars PIA04531.jpg|200px|thumbnail|right|[[:en:Mars Global Surveyor|ಮಂಗಳ ಸಮೀಕ್ಷಕ]]ಕ್ಕೆ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನಿಂದ ಕಂಡಂತೆ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ]].

[[ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ]]ದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಭೂಮಿಯು [[:en:lunar phases|ಚಂದ್ರ]] ಮತ್ತು ಶುಕ್ರಗಳಗಳಂತೆಯೇ ಕಲೆಗಳನ್ನು ತೋರುತ್ತದೆ.  ಭೂಮಿಯು [[ಸೂರ್ಯ]]ನ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುವಾಗ ತನ್ನ ಮೇಲ್ಮೈನಿಂದ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಬೆಳಕು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.  ಕಾಣುವ ಕಲೆಗಳು ಅಂತರಿಕ್ಷದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಕನ ಸ್ಥಾನದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.  ಈ ಕಲೆಗಳು ಮಾರ್ಪಡುವ ವೇಗವು ವೀಕ್ಷಕನ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೀಯ ಅವಧಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿವೆ.  ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಭೂಗೋಳಾಕೃತಿಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕನ್ನು ಹಾಯಿಸಿ ಕಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದು.

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ವೀಕ್ಷಕನಿಗೆ [[:en:phases of Venus|ಶುಕ್ರನ ಕಲೆಗಳು]] ಕಾಣುವಂತೆ ([[ಗೆಲಿಲಿಯೊ]] ಕಂಡುಹಿಡಿದಂತೆ), ಮಂಗಳದ ಮೇಲಿನ ವೀಕ್ಷಕನಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಕಲೆಗಳು ಕಾಣುತ್ತವೆ.  ಆದರೆ, ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲಿನ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ವೀಕ್ಷಕನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಯಾವುದೇ ಕಲೆಗಳು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.  ಸೂರ್ಯ ವೀಕ್ಷಕನಿಕ್ಗೆ ಭೂಮಿಯ ಬೆಳಕಿನ ಮುಖ ಮಾತ್ರ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

== ವಾಸಯೋಗ್ಯತೆ ==

ಯಾವುದೇ ಗ್ರಹವು ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ (ಜೀವಿಗಳು ಆ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಉದ್ಭವವಾಗಿರದಿದ್ದರೂ) ಅದನ್ನು ವಾಸಯೋಗ್ಯವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದುವರೆಗೆ ತಿಳಿದುಬಂದಂತೆ, ಭೂಮಿಯು ದ್ರವರೂಪಿ ನೀರು, ಜಟಿಲವಾದ ಸಾವಯವ ಕಣಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುವಂತಹ ಪರಿಸರ, ಮತ್ತು [[ಉಪಾಪಚಯ]]ವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಶಕ್ತಿ, ಇವುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | author = Staff | date = September, 2003 | url = http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g1.html | title = Astrobiology Roadmap | publisher = NASA, Lockheed Martin | accessdate = 2007-03-10 | archive-date = 2012-03-11 | archive-url = https://www.webcitation.org/664nPTN2N?url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g1.html | url-status = dead }}</ref>  ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಭೂಮಿಯ ದೂರ, ಅದರ ಕಕ್ಷೀಯ ಉತ್ಕೇಂದ್ರೀಯತೆ, ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣ ಕಾಲ, ಅಕ್ಷೀಯ ಓರೆ, ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಇತಿಹಾಸ, ವಾಯುಮಂಡಲ ಮತ್ತು ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಉಳಿವು, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಈ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಗಳ ಉದ್ಭವ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಗಳಿಗೆ ಅಡಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ.<ref>{{cite book | first=Stephen H. | last=Dole | year=1970 | title=Habitable Planets for Man | edition=2nd edition | publisher=American Elsevier Publishing Co. | url=http://www.rand.org/pubs/reports/R414/ | accessdate=2007-03-11 | id=ISBN 0-444-00092-5 }}</ref>

=== ಜೈವಗೋಳ ===
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಜೀವಜಂತುಗಳು ಒಂದು [[:en:biosphere|ಜೈವಗೋಳ]]ವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಜೈವಗೋಳವು ಸುಮಾರು ೩೫೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ [[:en:evolution|ವಿಕಸಿಸಲು]] ಶುರುವಾಯಿತೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸಮುದಾಯಗಳು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಂತೆ, ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಜೀವಿಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ. ಇದಲ್ಲದೆ, [[:en:Rare Earth hypothesis|ಜೈವಗೋಳಗಳು ಬಹಳ ವಿರಳ]] ಎಂದು ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಜೈವಗೋಳವನ್ನು ಹಲವು [[:en:biome|ಬಯೋಮ್]]ಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಯೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಗಿಡ-ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಒಣ ನೆಲದ ಮೇಲೆ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಅಕ್ಷಾಂಶ]] ರೇಖೆ ಮತ್ತು ಸಾಗರದಿಂದ ಇರುವ ಎತ್ತರವು ಬಯೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತವೆ. [[:en:Arctic Circle|ಆರ್ಕ್‌ಟಿಕ್]], [[:en:Antarctic Circle|ಅಂಟಾರ್ಕ್‌ಟಿಕ್ ವೃತ್ತ]] ಅಥವಾ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಬಯೋಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜೀವಿಗಳು ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, [[ಸಮಭಾಜಕ]]ದ ಬಳಿಯಿರುವ ಬಯೋಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

=== ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ನೆಲದ ಬಳಕೆ ===

ಮಾನವರು ತಮ್ಮ ಉಪಯೋಗಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಭೂಮಿಯು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.  ಈ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ [[:en:fossil fuel|ಖನಿಜ ಇಂಧನ]]ಗಳಂಥ ಕೆಲವು [[:en:non-renewable resources|ನವೀಕರಿಸಲು ಅಯೋಗ್ಯವಾಗಿದ್ದು]], ಇವುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಖನಿಜ ಇಂಧನಗಳ ದೊಡ್ಡ ಶೇಖರಣೆಗಳು ಭೂಮಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.  ಈ ಬಗೆಯ ಇಂಧನಗಳಲ್ಲಿ [[ಕಲ್ಲಿದ್ದಿಲು]], [[ಕಲ್ಲೆಣ್ಣೆ]], [[ನಿಸರ್ಗಾನಿಲ]], ಮತ್ತು [[ಮೀಥೇನ್]]ಗಳು ಸೇರಿವೆ.  ಈ ಶೇಖರಣೆಗಳನ್ನು [[ಮಾನವ]]ರು ಶಕ್ತಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಆದಾರವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.  [[ಸವಕಳಿ]] ಮತ್ತು [[:en:plate tectonics|ಭೂಫಲಕ ಚಲನೆ]]ಗಳಿಂದುಂಟಾಗುವ [[:en:Ore genesis|ಅದಿರು ಉತ್ಪತ್ತಿ]] ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಲೂ ಭೂಮಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನಲ್ಲಿ [[ಅದಿರು|ಅದಿರಿನ]] ಶೇಖರಣೆಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.<ref>{{cite web
  | author=Staff
  | date=November 24, 2006 
  | url=http://www.utexas.edu/tmm/npl/mineralogy/Mineral_Genesis/
  | title=Mineral Genesis: How do minerals form?
  | publisher=Non-vertebrate Paleontology Laboratory, Texas Memorial Museum
  | accessdate=2007-04-01
}}</ref> ಈ ಶೇಖರಣೆಗಳು ಹಲವು [[ಲೋಹ]] ಮತ್ತಿತರ ಉಪಯುಕ್ತ [[ಮೂಲವಸ್ತು]]ಗಳ ಸಾಂದ್ರೀಕರಿತ ಆಗರಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಭೂಮಿಯ [[ಜೈವಗೋಳವು]] ಮಾನವರಿಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುವ ಹಲವು ಜೈವಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.  ಇವುಗಳಲ್ಲಿ [[ಆಹಾರ]], [[ಮರ]], [[ಔಷಧಿ]]ಗಳು, ಆಮ್ಲಜನಕ, ಹಲವು ಜೈವಿಕ ತ್ಯಾಜ್ಯವಸ್ತುಗಳ ಮರುಬಳಕೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸೇರಿವೆ.  ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಸಿಹಿನೀರು ಮತ್ತು [[ಮೇಲ್ಮಣ್ಣು|ಮೇಲ್ಮಣ್ಣಿನ]] ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ನೆಲದಿಂದ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಕೊಚ್ಚಿ ಬಂದು ಕರಗಿದ ಪೋಷಕಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.<ref>{{cite journal
  | last = Rona
  | first = Peter A.
  | title=Resources of the Sea Floor
  | journal=Science
  | year=2003
  | volume=299
  | issue=5607
  | pages=673–674
  | url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/299/5607/673?ijkey=AHVbRrqUsmdHY&keytype=ref&siteid=sci
  | accessdate=2007-02-04 }}</ref> ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಮಾನವರಿಂದ ನೆಲದ ಬಳಕೆ ಸುಮಾರು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿತ್ತು:

{| class="wikitable"
!ನೆಲದ ಬಳಕೆ
!ಶೇಕಡಾ
|-
| ''ವ್ಯವಸಾಯಯೋಗ್ಯ ನೆಲ:'' ||style="text-align: right;"| ೧೩.೧೩%<ref name="cia" />
|-
| ''ಶಾಶ್ವತ ಬೆಳೆಗಳು:'' ||style="text-align: right;"| ೪.೭೧%<ref name="cia" />
|-
| ''ಶಾಶ್ವತ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು:'' ||style="text-align: right;"| ೨೬%
|-
| ''ಕಾಡುಗಳು:'' ||style="text-align: right;"| ೩೨%
|-
| ''ನಾಗರಿಕ ವಲಯಗಳು:'' ||style="text-align: right;"| ೧.೫%
|-
| ''ಇತರೆ:'' ||style="text-align: right;"| ೩೦%
|}

೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ನೀರಾವರಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದ ನೆಲದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವು ೨,೪೮೧,೨೫೦&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.<sup>೨</sup>.<ref name="cia" />

=== ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಮತ್ತು ಪಾರಿಸರಿಕ ಹಾನಿಗಳು ===
*ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಹಲವು ವಿಸ್ತಾರ ವಲಯಗಳು ಸುಮಾರು ನಿರಂತರವಾಗಿ [[ಚಂಡಮಾರುತ]], [[ತುಫಾನು]]ಗಳಂಥ ವಿಪರೀತ [[ಹವೆ]]ಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ.  ಹಲವೆಡೆಗಳು [[ಭೂಕಂಪನ]], [[ಭೂಪಾತ]], [[ಸುನಾಮಿ]], [[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]], [[ಪ್ರಳಯ]], [[ಬರಗಾಲ]], ಮತ್ತಿತರ ವಿಪತ್ತು ಮತ್ತು ನಾಶಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತವೆ.
*ಹಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮಾನವರಿಂದುಂಟಾದ ಜಲ ಮತ್ತು ವಾಯು [[ಮಾಲಿನ್ಯ]], [[ಆಮ್ಲ ಮಳೆ]] ಮತ್ತು ವಿಷಕಾರಕ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತಿನ ನಾಶ (ಅತಿಯಾದ-ಮೇಯುವಿಕೆ, ಅರಣ್ಯನಾಶ, ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ನಾಶ, [[ಪ್ರಭೇದ]]ಗಳ ನಾಶ, [[ಸವಕಳಿ]]) ಮುಂತಾದ ನಾಶಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.  ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಇಂಗಾಲದ-ಡೈ-ಆಕ್ಸೈಡ್‌ನ ಉತ್ಪತ್ತಿಯು ವಾಯುಗುಣದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿವೆ.  ಇದರಿಂದ, ಹಿಮನದಿಗಳು ಮತ್ತು [[ಆರ್ಕ್‌ಟಿಕ್]] ಹಿಮದ ಕರಗುವಿಕೆ, ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಪರೀತ ತಾಪಮಾನಗಳು, ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಭೂಮಿಯಾದ್ಯಂತ ಸರಾಸರಿ ಸಾಗರ ಮಟ್ಟದ ಏರಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಉಂಟಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.<ref>{{cite web
  | author=Staff
  | date = [[February 2]], [[2007]]
  | url = https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=21429&Cr=climate&Cr1=change
  | title = Evidence is now ‘unequivocal’ that humans are causing global warming – UN report
  | publisher = United Nations
  | accessdate = 2007-03-07 }}</ref>

=== ಮಾನವ ಭೂವಿವರಣೆ ===
[[ಚಿತ್ರ:Earth's City Lights by DMSP, 1994-1995 (large).jpg|380px|right|thumbnail|ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿ.  ಇದನ್ನು ಪವನ ವಿಜ್ಞಾನ/ಉಪಗ್ರಹ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಭೂಮಿಯ ರಾತ್ರಿಚಿತ್ರದ ಛದ್ಮನದ ಮೇಲೆ ಅಧ್ಯಾರೋಪಿಸಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಈ ಚಿತ್ರವು ಛಾಯಾಚಿತ್ರವಾಗಿರದೆ, ಇದರಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಭಾಗಗಳು ನೇರ ವೀಕ್ಷಕನಿಗೆ ಕಾಣುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿವೆ.]]
ಭೂಮಿಯು ಸುಮಾರು ೬,೬೦೦,೦೦೦,೦೦೦ ಮಾನವ ವಾಸಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>Currently it is closer to 6.6&nbsp;billion than 6.5&nbsp;billion.  It will reach 6.6&nbsp;billion in June 2007.</ref><ref name="LiveScience">{{cite news
  | first= Leonard
  | last= David
  | url= http://www.livescience.com/othernews/060224_world_population.html
  | title= Planet's Population Hit 6.5 Billion Saturday
  | work= Live Science
  | date= [[2006-02-24]]
  | accessdate= 2006-04-02
  | archive-date= 2006-03-19
  | archive-url= https://web.archive.org/web/20060319133418/http://www.livescience.com/othernews/060224_world_population.html
  | url-status= dead
  }}</ref> ಮುನ್ನಂದಾಜುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಭೂಮಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೨೦೧೩ರಲ್ಲಿ ೭೦೦ ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ೨೦೫೦ ೯೨೦ ಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಆಗಲಿದೆ.<ref>{{cite web
  | author=Staff
  | url = https://www.un.org/esa/population/publications/wpp2006/wpp2006.htm
  | title = World Population Prospects: The 2006 Revision
  | publisher = United Nations
  | accessdate = 2007-03-07 }}</ref>. ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಿಂಹಪಾಲು [[:en:developing nations|ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ದೇಶ]]ಗಳಿಂದ ಬರಲಿದೆ. ಮಾನವ [[:en:population density|ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ]]ಯು ಭೂಮಿಯ ವಿವಿಧೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದರೂ, ಬಹುತೇಕ ಜನರು [[ಏಷ್ಯಾ]] ಖಂಡದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ.  ೨೦೨೦ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಸುಮಾರು ೬೦% ಜನರು [[:en:Urban area|ನಾಗರಿಕ]] ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web
  | author = Staff
  | year = 2007
  | url = http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx
  | title = Human Population: Fundamentals of Growth: Growth
  | publisher = Population Reference Bureau
  | accessdate = 2007-03-31
  | archive-date = 2013-02-10
  | archive-url = https://www.webcitation.org/6EKxj3SWs?url=http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx
  | url-status = dead
  }}</ref>

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈನ ಕೇವಲ ಎಂಟನೇ ಒಂದು ಭಾಗ ಮಾತ್ರ ಮಾನವ ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ — ಮೇಲ್ಮೈನ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗ [[ಸಾಗರ]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ನೆಲ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಅರ್ಧ ಭಾಗವು [[ಮರುಭೂಮಿ]] (೧೪%)<ref>{{cite journal
  | author=Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A.
  | title=Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification
  | journal=Hydrology and Earth System Sciences Discussions
  | year=2007
  | volume=4
  | pages=439–473
  | url=http://overview.sref.org/1812-2116/hessd/2007-4-439
  | accessdate=2007-03-31
  | archive-date=2008-01-25
  | archive-url=https://web.archive.org/web/20080125061921/http://overview.sref.org/1812-2116/hessd/2007-4-439
  | url-status=dead
  }}</ref> ಎತ್ತರ [[ಪರ್ವತ]]ಗಳು (೨೭%),<ref>{{cite web
  | author = Staff
  | url = http://www.biodiv.org/programmes/default.shtml
  | title = Themes & Issues
  | publisher = Secretariat of the Convention on Biological Diversity
  | accessdate = 2007-03-29
  | archive-date = 2007-04-07
  | archive-url = https://web.archive.org/web/20070407011249/http://www.biodiv.org/programmes/default.shtml
  | url-status = dead
  }}</ref> ಅಥವಾ ಇತರ ವಾಸಿಸಲಯೋಗ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಸೇರಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಅತಿ ಉತ್ತರದ ಶಾಶ್ವತ ನೆಲೆಯೆಂದರೆ [[:en:Nunavut|ನುನಾವುಟ್]], [[ಕೆನಡಾ]]ದಲ್ಲಿನ [[:en:Ellesmere Island|ಎಲ್ಲೆಸ್‌ಮಿಯರ್ ದ್ವೀಪ]]ದ ಮೇಲಿನ [[:en:Alert, Nunavut|ಅಲರ್ಟ್]]
.<ref>{{cite web
  | author = Staff
  | date = 2006-08-15
  | url = http://www.img.forces.gc.ca/org/cfiog/alert_e.asp
  | title = Canadian Forces Station (CFS) Alert
  | publisher = Information Management Group
  | accessdate = 2007-03-31
  | archive-date = 2007-06-09
  | archive-url = https://web.archive.org/web/20070609135729/http://www.img.forces.gc.ca/org/cfiog/alert_e.asp
  | url-status = dead
  }}</ref> (೮೨°೨೮′ಉ) ಅತಿ ದಕ್ಷಿಣದ ಶಾಶ್ವತ ನೆಲೆಯು [[ಅಂಟಾರ್ಕ್‌ಟಿಕ]]ದ [[ಅಮುಂಡ್ಸೆನ್-ಸ್ಕಾಟ್ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ ಧಾಮ]]ವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. (೯೦°ದ)

*[[ಅಂಟಾರ್ಕ್‌ಟಿಕ]]ದಲ್ಲಿನ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಭೂಮಿಯ ಎಲ್ಲಾ ನೆಲ ಮೇಲ್ಮೈನ ಮೇಲೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಾರ್ವಭೌಮ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿವೆ.  ೨೦೦೭ರ ಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ೧೯೨ [[:en:United Nations member states|ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು]] ಸೇರಿದಂತೆ [[ಸಾರ್ವಭೌಮ ದೇಶಗಳ ಪಟ್ಟಿ|೨೦೧ ಸಾರ್ವಭೌಮ ದೇಶ]]ಗಳಿವೆ. ಇವಲ್ಲದೆ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ೫೯ [[:en:Dependent territory|ಅವಲಂಬಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯ]]ಗಳು, ಹಲವು [[:en:List of autonomous areas by country|ಸ್ವಾಯತ್ತ ವಲಯ]]ಗಳು, [[:en:List of territorial disputes|ವಿವಾದಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು]], ಮತ್ತು ಇತರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳೂ ಇವೆ.ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು [[:en:world domination|ವಿಶ್ವಾಧಿಪತ್ಯ]] ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದರೂ, ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಇಡೀ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಹತೋಟಿಯಿದ್ದಂಥ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರವು ಇದುವರೆಗೆ ಇದ್ದಿಲ್ಲ.
*ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಸಶಸ್ತ್ರ ಸಂಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ [[:en:international organization|ಅಂತರಾಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆ]]ಯಾದ [[ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ]]ವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು.  ಆದರೆ, ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸರ್ಕಾರವಲ್ಲ.  ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರವು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನು|ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿಗೆ]] ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು, ಹಾಗೂ, ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಮ್ಮತವಿದ್ದಾಗ ಸಶಸ್ತ್ರ ಸಂಘರ್ಷಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು<ref>{{cite web | author=Staff | url = https://www.un.org/law/ | title = International Law | publisher = United Nations | accessdate = 2007-03-27 }}</ref> - ಇವುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದಾದರೂ, ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಯಭಾರಕ್ಕೆ ಚರ್ಚಾ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
*ಒಟ್ಟಾರೆ, ೨೦೦೪ನೇ ಇಸವಿಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಮಾನವರು ಭೂಮಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಹೊರಗೆ ಪಯಣಿಸಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ [[:en:Apollo program|ಹನ್ನೆರಡು]] ಜನರು [[ಚಂದ್ರ]]ನ ಮೇಲೆ ನಡೆದಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂತರಿಕ್ಷದಲ್ಲಿರುವ ಮಾನವರೆಂದರೆ [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷ ನಿಲ್ದಾಣ]]ದಲ್ಲಿರುವವರು.  ನಿಲ್ದಾಣದ ಮೂರು ಜನರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಆರು ತಿಂಗಳಿಗೂಮ್ಮೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

== ಭವಿಷ್ಯ ==
[[ಚಿತ್ರ:Sun Life.png|thumbnail|right|200px|ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಗಾತ್ರದ ಹೆಚ್ಚಳ]]
ಭೂಮಿಯ ಭವಿಷ್ಯವು [[ಸೂರ್ಯ]]ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.  ಸೂರ್ಯನ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೀಲಿಯಂ ಬೂದಿಯ ನಿರಂತರ ಶೇಖರಣೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, [[:en:Solar luminosity|ಸೂರ್ಯನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾಂತೀಯತೆ]]ಯು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.  ಸುಮಾರು ೧೧೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂತೀಯತೆಯು ೧೦%ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೩೫೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ೪೦% ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.<ref name="sun_future">{{cite journal
  | author=Sackmann, I.-J.; Boothroyd, A. I.; Kraemer, K. E.
  | title=Our Sun. III. Present and Future
  | journal=Astrophysical Journal
  | year=1993
  | volume=418
  | pages=457-468
  | url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=1993ApJ...418..457S
  | accessdate=2007-03-31 }}</ref>  ಹೆಚ್ಚಾದ ಈ ವಿಕಿರಣದಿಂದ, ಭೂಮಿಯ ಸಾಗರಗಳ ನಾಶವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಘೋರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆಂದು ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.<ref>{{cite journal
  | last = Kasting
  | first = J.F.
  | title=Runaway and Moist Greenhouse Atmospheres and the Evolution of Earth and Venus
  | journal=Icarus
  | year=1988
  | volume=74
  | pages=472-494
  | url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1988Icar...74..472K
  | accessdate=2007-03-31 }}</ref>

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ತಾಪಮಾನವು ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ, [[ಅಜೈವಿಕ]] [[:en:Carbon cycle|CO<sub>2</sub> ಆವರ್ತ]]ದ ವೇಗವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದರಿಂದ, ಇನ್ನು ೯೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ [[ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್]]ನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಗಿಡ-ಮರಗಳಿಗೆ ಮಾರಕವಾಗುವಷ್ಟು ([[:en:C4 carbon fixation|C4 ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ]]ಗೆ ಲಕ್ಷದಲ್ಲಿ ೧ ಭಾಗದಷ್ಟು ಸಾಂದ್ರತೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.  ಆದರೆ, ಸೂರ್ಯನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದಿದ್ದರೂ, ಭೂಮಿಯು ನಿಧಾನವಾಗಿ ತಣ್ಣಗಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, [[ಅಗ್ನಿಪರ್ವತ]] ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ, ಭೂಮಿಯ ಬಹುತೇಕ ವಾಯುಮಂಡಲ ಮತ್ತು ಸಾಗರಗಳು ನಶಿಸಿಹೋಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು.<ref>{{cite journal
  | author=Guillemot, H.; Greffoz, V.
  | title=Ce que sera la fin du monde
  | journal=Science et Vie
  | date=Mars 2002
  | volume=N° 1014
  | language=French }}</ref>  ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಭೂಮಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನ ಕಡಿಮೆಯಾದ ತಾಪಮಾನವು ಈಗಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನೀರನ್ನು ತನ್ನ ಮೂಲಕ ಜಿನುಗಲು ಬಿಡುತ್ತದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ, ಇನ್ನು ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಭಾವವಿಲ್ಲ್ದಿದ್ದರೂ ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಇಂಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite news
  | first=Damian
  | last=Carrington
  | title=Date set for desert Earth
  | publisher=BBC News
  | date=February 21, 2000
  | url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/specials/washington_2000/649913.stm
  | accessdate=2007-03-31 }}</ref>

ಇನ್ನು ೫೦೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಸೂರ್ಯವು [[ಕೆಂಪು ದೈತ್ಯ]]ವಾಗಿ ಉಬ್ಬುತ್ತದೆ.  ಭೂಮಿಯ ಪ್ರಸ್ತುತದ ಕಕ್ಷೆಗಿರುವ ದೂರದ (೧ [[ಖಗೋಳ ಮಾನ]]) ೯೯%ರಷ್ಟು ದೂರದ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಸೂರ್ಯವು ಹಿಗ್ಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮಾದರಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.  ಆದರೆ, ಅಷ್ಟು ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸೂರ್ಯನ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ಕುಗ್ಗುವಿಕೆಯ ಕಾರಣ, ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯು ಸುಮಾರು ೧.೭ [[ಖಗೋಳ ಮಾನ|ಖ.ಮಾ]]ಗಳ ದೂರಕ್ಕೆ ಸರಿಯಬಹುದು.  ಹೀಗೆ, ಭೂಮಿಯು ಸೂರ್ಯನ ಹೊರ ವಾಯುಮಂಡಲದಿಂದ ಆವೃತವಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೂ, ಸೂರ್ಯನ ಸಾಮೀಪ್ಯತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳೂ ನಶಿಸಿಹೋಗುತ್ತವೆ.<ref name="sun_future" />
<br />
==ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಏಳು ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದ ನಾಸಾ==
*23 Feb, 2017;
*ಅಮೆರಿಕದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ನಾಸಾ [[ಸೌರಮಂಡಲ]]ದಾಚೆ ಇನ್ನೊಂದು [[ಸೌರಮಂಡಲ]]ವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದೆ. ಈ ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯಂತೆ ಇರುವ 7 [[ಗ್ರಹ]]ಗಳನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದು, ವಾಸಯೋಗ್ಯ ಗ್ರಹಗಳು ಎಷ್ಟಿವೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
*ನಮ್ಮ [[ಸೌರಮಂಡಲ]]ದಂತೆಯೇ ಇರುವ ಈ ಹೊಸ ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ [[ಕುಬ್ಜ ನಕ್ಷತ್ರ]]ದ ಸುತ್ತುವ ಏಳು ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದು, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಗ್ರಹಗಳು ವಾಸಯೋಗ್ಯ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ  ಏಳು ಗ್ರಹಗಳ ಪೈಕಿ ಮೂರು ಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಿಗಳು ವಾಸಿಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ  ವಾತಾವರಣವಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಸೆಲೆ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
*ಸೂರ್ಯನಿಗಿಂತ 200 ಪಟ್ಟು ಕಾಂತಿಹೀನವಾಗಿರುವ ನಕ್ಷತ್ರವೊಂದರ ಸುತ್ತಲೂ ಈ ಗ್ರಹಗಳು ತಿರುಗುತ್ತಿವೆ. ಭೂಮಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 40 ಜೋತಿರ್‍‍ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ದೂರವಿರುವ ಸೌರಮಂಡಲವನ್ನು ಹೋಲುವ ಈ  ಸೌರಮಂಡಲದ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾದ  ಕುಬ್ಜ ನಕ್ಷತ್ರಕ್ಕೆ ತ್ರಪ್ಪಿಸ್ಟ್ (Trappist-1) ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.  1 ನಕ್ಷತ್ರದ ಸುತ್ತಲೂ ಭೂಮಿಯಂತೆ ಇರುವ ಏಳು ಗ್ರಹಗಳು ಸುತ್ತುತ್ತಿವೆ.  Trappist-1  ನಮ್ಮ ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಬುಧಗ್ರಹದ ಕಕ್ಷೆಯಷ್ಟು ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಗ್ರಹಗಳು ಸ್ಥಿತಿಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ b,c,d,e,f,g,h ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾದ ನಕ್ಷತ್ರಕ್ಕೆ A ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.prajavani.net/news/article/2017/02/23/473749.html ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಏಳು ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದ ನಾಸಾ]</ref>

== ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ==
*[https://www.prajavani.net/stories/stateregional/planet-was-first-discovered-551027.html ಮಂಜು, ಕಬ್ಬಿಣ, ಸಂಯುಕ್ತ ಲೋಹದ ಅಂಶಗಳಿದಂ ಕೂಡಿದ ಗ್ರಹ;ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಗ್ರಹ ಪತ್ತೆ;22 ಜೂನ್ 2018]

== ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ==
{{Reflist}}

{{ನಮ್ಮ ಸೌರಮಂಡಲ}}

[[ವರ್ಗ:ನಮ್ಮ ಸೌರಮಂಡಲ]]

[[new:बँग्वारा]]